Archi චැට් (එකොළහ) QS සහ BOQ

Archi චැට් (එකොළහ)

QS සහ BOQ

ඉදිකිරීම් ක්ෂේත්‍රයේ නිතර කියවෙන වචන තමයි Estimate නැත්නම් ඇස්ටිමේට්, ඇස්තමේන්තු, රේට් කොළයක්, රේට් ලැයිස්තුව වගේ වචන. කොන්ත්‍රාත්කරුවෙක් ගොඩනැගිල්ලක් ඉදිකිරීම බාරගනිද්දි එස්ටිමේට් එකක් දෙනවා. පෙදරේරුවෙක් නැත්නම් මේසන් බාස් කෙනෙක්, වඩු කාර්මිකයෙක් නැත්නම් වඩු බාස් කෙනෙක් වැඩක් බාර ගන්නකොට රේට් කොළයක් දෙනවා. ඔය අතරේ අමු ද්‍රව්‍යවල මිල ගණන් සහිත තව බිල් ගොඩක් තියෙනවා. ඉදිකිරීම් ක්‍රියාවලියක් කියන්නේ සෑහෙන මිල අධික ක්‍රියාවලියක්. අමුද්‍රව්‍ය මිල දවසින් දවස ඉහළ යනවා. විවිධ වෘත්තීන්වල කාර්මික සහායකයන්ගේ පඩි නඩිත් ඉහළයි. ඉතින් ඒ වගේ ලොකු මුදලක් වැය වෙන ක්‍රියාවලියක ඒ වැය ශීර්ෂය පාලනය වෙන්නේ, කළමණාකරණය වෙන්නේ කවුරු අතින්ද? බොහෝ වෙලාවට කෙරෙන්නේ ගෙදර හදන අයම මේ කර්තව්‍යය සිදුකිරීමයි. ඒක ලෙහෙසි පහසු කටයුත්තක් නෙමෙයි. නිවැරදිව වෙළඳපොළ මිලගණන් පිළිබඳ අවබෝධයක් නැතිව ඒ වැඩේ කරන්න ගියොත් වියදම් වැඩි වෙන එකයි වෙන්නේ.

මෙන්න මේ තත්ත්වය නිසයි Quantity Surveying නැත්නම් ප්‍රමාණ සමීක්ෂණය කියන වෘත්තිය නිර්මාණය වෙන්නේ. ලංකාවෙ මේ වෘත්තිය ගැන සමාජීය අවබෝධය අඩු වුණාට ලෝකෙ බොහෝ රටවල ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයෙක් කියන්නේ ඉතාම ඉහළ ඉල්ලුමක් තියෙන ඉතාම වගකීම් සහිත වෘත්තියක්. ලංකාවෙත් තරමක් විශාල ගොඩනැගිලි, තට්ටු කිහිපයක් සහිත ගොඩනැගිලි, හෝටල් සහ කොළඹ ආශ්‍රිතව ඉදිවෙන නිවාස සඳහා ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයකුගේ වෘත්තීය සේවය ලබාගැනීම අනිවාර්යයෙන්ම සිදුවෙන්නක්. නමුත් ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයෙකුගේ කාර්යභාරය, ඔහු හෝ ඇය සපයන සේවය, එයින් ගොඩනැගිල්ලක් ඉදිකරන අයෙකුට සැලසෙන වාසිය, ඉදිකිරීමේ ක්‍රියාවලියට ඉන් ඇතිවන පහසුව සහ වගකීම පිළිබඳව බොහෝ දෙනෙක් අතර එතරම් පැහැදිලි අවබෝධයක් නැති බවක් තමයි පෙනෙන්නේ.

අපි මුලින්ම QS කෙනෙක් නැත්නම් ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයකු විසින් ඉදිකීරීම් ක්‍රියාවලියකට ලබා දෙන සේවාවන් ගැන අවබෝධයක් ලබා ගනිමු. ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයකුගේ සේවය බොහෝ විට ගොඩනැගිල්ලක නිර්මාණ කාර්යය අවසන් වූ පසුව ලබා ගත්තද, වර්තමානය වන විට ඉඩමක් මිලදී ගැනීමේ සිටම වාස්තු විද්‍යාඥයාගේ සේවයත් සමගම ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයකුගේ සේවාව ලබාගන්නා අවස්ථා තියෙනවා. විශේෂයෙන් මහල් කිහිපයකින් යුතු විශාල ගොඩනැගිලි, තට්ටු නිවාස හෝ හෝටල් සඳහා නම් ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයකුගේ සේවය මුලදී ලබාගැනීම ඉතා වැදගත් වෙනවා.

ආර්කිටෙක්ට් විසින් ගොඩනැගිල්ලක් සඳහා මූලික නිර්මාණ සැලසුම ඉදිරිපත් කිරීමෙන් පසු, ගොඩනැගිල්ලේ හිමිකරුවන් එම නිර්මාණය සමග එකඟ නම් එම සැලසුම QS කෙනෙක් නොහොත් ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයකු වෙත යොමුකර Preliminary Cost Estimate එකක් සාදා ගැනීම නිවැරදි පිළිවෙළයි. නමුත් සාමාන්‍යයෙන් වර්ග අඩියකට යන වියදම දළ වශයෙන් තක්සේරු කර එම ගොඩනැගිල්ල ඉදිකිරීම සඳහා වන වියදම දළ වශයෙන් ප්‍රමාණනය කරගැනීම බොහෝ විට සිදුකෙරෙන්නේ QS කෙනෙකුගේ සහය නොමැතිව. නමුත් තරමක් විශාල සහ අධික පිරිවැයක් වැය වන ගොඩනැගිල්ලක් නම් මූලික වියදම පිළබඳව ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයකුගේ සේවය හරහා දැනගැනීම නූතන ගොඩනැගිලි කර්මාන්තයේ ක්‍රමවේදයයි. ඒ මගින් පිරිවැය දරන්නාට මුලදීම ගොඩනැගිල්ලක අවසාන වියදම ගැන නිවැරදි අදහසක් ලබා ගත හැකි වෙනවා වගේම ඒ අනුව නිර්මාණ සැලසුම අඩු වැඩි කර තමන් අත ඇති මුදලට සරිලන විදිහට වෙනස් කරගැනීමේ අවස්ථාව හිමිවෙනවා.

ඊට පස්සේ, ආර්කිටෙක්ට් විසින් ගොඩනැගිල්ලේ සියලුම සවිස්තර සහිතව නිර්මාණය කරන, ඉදිකිරීම් බිම් වෙත යවන Working Drawings හෝ Construction Drawings පාදක කරගෙන QS කෙනෙක් විසින් පරිපූර්ණ ඇස්තමේන්තුවක් නිර්මාණය කරනවා. ඒක තමයි Bills of Quantities නැත්නම් BOQ එකක් කියලා හඳුන්වන්නේ. ගොඩනැගිල්ල ඉදිකිරීම මුල සිට අවසානය දක්වා වැයවන අමුද්‍රව්‍යවල ප්‍රමාණයන් සහ ඒ සෑම දෙයක් සඳහාම වැය විය හැකි මිල ගණන් එයට ඇතුළත් වෙනවා. ඉන්පසු එම BOQ එකෙහි හිස් පිටපත් කොන්ත්‍රාත්කරුවන් වෙත ලබාදී ඔවුන් ඒ ඒ කාර්යය සඳහා යොදන මිල ගණන් සියල්ල නිවැරදිව සංසන්දනය කර ඒ ඉදිකිරීම සඳහා නිවැරදිම කොන්ත්‍රාත්කරු තෝරාගැනීම සඳහාත් ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයකුගේ සේවය ලබාගැනීම ඉතාම වැදගත්. සාමාන්‍ය භාවිතයේ ටෙන්ඩර් කැඳවීම, Tender procedure වගේ වචනවලින් හඳුන්වන්නේ ඔය කොටසයි. ඒ ක්‍රියාවලියේ වැදගත්ම කාර්යක් කරන්නේ ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයන් විසින්. එසේ සුදුසුම කොන්ත්‍රාත්කරු තෝරාගැනීමෙන් පසු ඔහු සහ සේවාදායකයා නොහොත් ගොඩනැගිල්ලේ හිමිකරු අතර තිබිය යුතු Construction Agreement එක නිර්මාණය වෙන්නේත් ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයන් අතින්. කිසිදු දෝෂයකින්, අඩුපාඩුවකින් තොරව අපක්ෂපාතී විදිහට එම Agreement එක සම්පාදනය කිරීම QS කෙනෙකුගේ වගකීමක්.

එතනින් පස්සේ දිගටම ඉදිකිරීම් ක්‍රියාවලිය නිරතුරුවම නිරීක්ෂණය කරමින්, ආර්කිටෙක්ට් සහ ඉන්ජිනේරුවරයා සමග සමීපව කටයුතු කරන ප්‍රමාණ සමීක්ෂකයා කොන්ත්‍රාත්කරු විසින් කොටස් වශයෙන් ඉදිරිපත් කරන බිල්පත් වැඩබිමෙහි සම්පූර්ණ කර ඇති ප්‍රමාණ සමග සසඳා එම බිලෙන් කොපමණ ප්‍රමාණයක් කොන්ත්‍රාත්කරුට ඒ වන විට ගෙවිය යුතුද යන නිර්දේශය ලබා දෙනවා. ඒ විදිහට ඉදිකිරීමේ වියදම කළමනාකරණය කිරීම ඔහු හෝ ඇය විසින් සිදුකරන අතරේම ගොඩනැගිල්ලේ හිමිකරුට තමාගේ මුදල් වියදම් වන ආකාරය පිළිබඳ නිවැරදි අවබෝධයක් සහ වගකීමක්ද ලැබෙනවා.

මෙලෙස අනිත් සෑම වෘත්තිකයකුගෙන්ම ලැබෙන ලෙසට එම ගොඩනැගිල්ල සඳහා වැයවන මුදල පිළිබඳ වගකීමක් QS කෙනෙකු මගින් හිමිකරුවට ලැබෙනවා. ඒ වගේම නිවැරදි කළමනාකරණය නිසා ගොඩනැගිල්ලක් සඳහා වැයවන අනවශ්‍ය වියහියදම් නැතිව ගොඩනැගිල්ලේ හිමිකරුට තම ධනයත් කාලයත් ඉතුරු කරගැනීමට හැකිවෙනවා.

© සුමුදු අතුකෝරල [31/03/2021]